Gdy nastolatek łamie zasady lub zachowuje się źle, rodzice muszą wkroczyć i zapewnić, że jest konsekwencja. Ważne jest, aby zrozumieć, że kara nie jest celem w dyscyplinie rodzica, ale raczej zapewnienie lekcji. Nauka na własnych błędach jest często najlepszą metodą rozwoju i doskonalenia się. Oto kilka pomysłów na odpowiednie konsekwencje, gdy nastolatek źle się zachowuje:
Ignoruj łagodne zachowania
Ignorowanie zachowań może być bardzo skuteczną konsekwencją drobnych zadrażnień, ale ważne jest, aby starannie wybrać zachowania, które będziesz ignorować. Poważne lub niebezpieczne zachowania nigdy nie powinny być ignorowane. Łagodne niewłaściwe zachowanie to coś, co jest irytujące lub denerwujące, ale nie szkodzi ludziom (w tym sobie), zwierzętom lub mieniu. Te rodzaje niepożądanych zachowań mają tendencję do poprawiania się z czasem, zwłaszcza jeśli nie reagujesz na nie przesadnie lub nie wzmacniasz ich dużą ilością podekscytowanej uwagi.
Pozwalaj na naturalne konsekwencje
Naturalna konsekwencja to coś, co automatycznie wynika z działania danej osoby. Naturalne konsekwencje pokazują nastolatkom powody wprowadzenia zasad i zapewniają korektę bez konieczności robienia czegokolwiek przez rodzica, co może powstrzymać nastolatków od rozwijania niechęci do rodzica za „karanie ich”. Mogą z pierwszej ręki przekonać się, dlaczego istnieją zasady i jakie są skutki ich łamania. Ogólnie rzecz biorąc, naturalne konsekwencje pomagają im najlepiej się uczyć. Najważniejsze jest, aby rodzice nie „ratowali” nastolatka, gdy wystąpi naturalna konsekwencja. Czasami rodzic czuje, że konsekwencja jest zbyt surowa i chce się wtrącić, ale to rujnuje lekcję. Przykłady naturalnych konsekwencji są następujące:
- Gdy nastolatek odmawia odrobienia pracy domowej, spotyka się z konsekwencją otrzymania zera lub konieczności pozostania po szkole, aby ją wykonać. Rodzice nie muszą go nagabywać, aby to zrobił, ponieważ konsekwencja powinna zwrócić jego uwagę lepiej niż nagabywanie. Rodzice nie powinni ratować swoje dziecko, pozwalając mu zostać do późna lub pominąć szkołę, aby zakończyć assignment.
- Jeśli zasada domu jest to, że mama tylko myje ubrania, które są umieszczone w koszu, a następnie nastolatek twarze konsekwencję nie noszenia artykułu odzieżowego, mycie go sama, lub noszenie go brudne.
- Jeśli reguła domu jest to, że nastolatek otrzymuje zasiłek w piątek, ale nastolatek spędza cały zasiłek piątek wieczorem, a następnie konsekwencją jest to, że nie będzie miał żadnych pieniędzy na resztę tygodnia.
- Jeśli twoja ciężkonoga córka dostanie mandat za przekroczenie prędkości, konsekwencją będzie to, że musi zarobić pieniądze, aby zapłacić za mandat.
Zapewnij logiczne konsekwencje
Czasami naturalne konsekwencje nie działają, ponieważ nie są wystarczająco silnym czynnikiem odstraszającym lub ponieważ naturalna konsekwencja jest niebezpieczna. Na przykład, konsekwencją niezapięcia pasów bezpieczeństwa może być śmierć, więc naturalna konsekwencja w obszarze bezpieczeństwa nie jest odpowiednia. W takich sytuacjach rodzice będą musieli opracować logiczną konsekwencję, która będzie promować pożądane zachowanie. Logiczne konsekwencje powinny być bezpośrednio związane z niewłaściwym zachowaniem i nie powinny grozić ani karać nastolatka. W naszym przykładzie z pasami bezpieczeństwa, logiczną konsekwencją za złapanie bez pasów jest utrata dostępu do samochodu na tydzień. Inny przykład: jeśli nastolatek ma trudności z porannym wstawaniem do szkoły, logiczną konsekwencją będzie wcześniejsze zgaszenie świateł w nocy.
Przydziel dodatkowe obowiązki
Czasami nie ma naturalnych ani logicznych konsekwencji niewłaściwego zachowania, ale mimo to należy je skorygować. Na przykład, jeśli Twój syn mówi do Ciebie z brakiem szacunku, możesz mu przydzielić obowiązek umycia naczyń tego wieczoru oprócz zwykłych prac domowych.
Możliwość naprawienia szkody
Gdy działania nastolatka wyrządzają komuś krzywdę lub niszczą mienie, masz doskonałą okazję, aby w ramach konsekwencji pozwolić nastolatkowi na naprawienie szkody. Jest to doskonała lekcja, a także zachęta do empatii wobec innych. Restytucja daje Twojemu dziecku szansę na próbę naprawienia niektórych szkód, które mogły zostać wyrządzone. Na przykład, jeśli twój nastoletni syn zniszczy płot sąsiada, powinien zapłacić za naprawę płotu i wykonać kilka dodatkowych prac dla sąsiada, lub jeśli twoja nastoletnia córka pożyczy bez pytania koszulę swojej siostry, a potem zrobi w niej dziurę, powinna kupić siostrze nową koszulę i ścielić jej łóżko przez tydzień.
Ograniczenie przywilejów
Prawdopodobnie najczęstszą formą konsekwencji nakładanych przez rodziców jest „uziemienie” lub ograniczenie przywilejów. Istnieje kilka wskazówek, jak to zrobić:
Typ przywilejów do ograniczenia. Aby ta konsekwencja była skuteczna, musisz odebrać nastolatkowi coś, co naprawdę lubi. Powinno to spowodować pewien dyskomfort dla nastolatka, ale nie powinno być nieproporcjonalne do niewłaściwego zachowania. Na przykład nie należy zmuszać dziecka do rezygnacji z gry w ulubionym klubie lub drużynie, ponieważ jednej nocy nie zdążyło na godzinę policyjną. Dodatkowo, czasami trzeba zabrać więcej niż jeden przedmiot, aby naprawdę wywrzeć wpływ. Na przykład, jeśli zabierzemy tylko telewizor, nastolatek może w końcu oglądać telewizję na komputerze, więc nie będzie odczuwał bólu. Jazda bez pasów bezpieczeństwa może oznaczać utratę uprawnień do prowadzenia samochodu na tydzień.
Wyjaśnij limity ograniczeń. Rodzice muszą wyraźnie powiedzieć nastolatkowi, kiedy i jak może odzyskać swoje przywileje. Czasami sensowne jest odebranie czegoś na określony czas, a innym razem lepiej jest, aby nastolatek „zapracował” na odzyskanie przywilejów. Rodzice nie powinni być ogólnikowi – np. „Możesz odzyskać swoje przywileje, kiedy zaczniesz się zachowywać” – co doprowadzi do frustracji i niechęci. Przyjrzyjmy się dwóm rodzajom ograniczeń:
- Przywileje ograniczone w czasie. Jest to sytuacja, w której zabierasz coś na określony czas. Mówisz im, że nie mogą robić czegoś konkretnego przez 24 godziny lub kilka dni w przypadku poważniejszych lub powtarzających się wykroczeń. Nigdy nie zabieraj czegoś na tydzień lub miesiąc, ponieważ traci to swoją skuteczność.
- Odzyskanie przywilejów. To jest, gdy rodzic ustanawia jasne wytyczne, jak ich nastolatek może odzyskać swoje przywileje. Ważne jest, aby nastolatek rozumiał, co dokładnie musi zrobić, aby odzyskać swoje przywileje. Dobrym przykładem tego typu ograniczenia jest sytuacja, w której nastolatek spóźnia się na godzinę policyjną – należy wyznaczyć mu nową godzinę policyjną o godzinę wcześniej. Powiedz mu, że musi zachowywać się odpowiedzialnie przez dwa tygodnie, wracając do domu na czas i wykonując wszystkie swoje obowiązki na czas, zanim będzie mógł odzyskać swoją późniejszą godzinę policyjną. Następnie pozostaw nastolatkowi odpowiedzialność za odzyskanie przywilejów.
Przestrzeganie ograniczeń. Ograniczenia działają tylko wtedy, gdy rodzice nie poddają się i nie rezygnują z nich tylko dlatego, że nastolatek marudzi lub obiecuje, że będzie się zachowywał. Aby zobaczyć zmianę zachowania, musisz widzieć konsekwencję. Jeśli nie sądzisz, że możesz faktycznie zastosować się do zabrania mu telefonu na cały dzień, nie grozić, że to zrobisz. Stracisz całą swoją władzę. Zabieraj tylko te rzeczy, bez których jesteś gotów żyć, a następnie stosuj się do nich. Wybierając dobre ograniczenia i stosując się do tych konsekwencji, rodzice zobaczą zmianę zachowania, której pragną.