„U dzieci i nastolatków z autyzmem problemy ze snem są bardziej powszechne i bardziej prawdopodobne, że będą się utrzymywać, skutkując złym stanem zdrowia i niską jakością życia. Niektóre problemy ze snem mogą być bezpośrednio związane z autyzmem, ale inne nie. Niezależnie od tego, objawy autyzmu mogą pogarszać problemy ze snem” – powiedział Buckley.
Problemy ze snem są częstym schorzeniem współwystępującym u dzieci z autyzmem, przyczyniającym się do trudności w inicjowaniu i utrzymaniu snu, częstych i przedłużających się przebudzeń nocnych, nieregularnych schematów sen-czuwanie, krótkiego czasu trwania snu i wczesnego budzenia się rano. W badaniu opublikowanym w Pediatrics naukowcy sugerują, że prawie 80% przedszkolaków z autyzmem ma zaburzony sen, co stanowi ryzyko ponad dwukrotnie częstsze niż w populacji ogólnej lub u osób z innymi zaburzeniami rozwojowymi, które nie są charakterystyczne dla ASD.2
Utrzymanie optymalnego snu jest niezwykle istotne dla osób z ASD, ponieważ zaburzenia snu mogą nasilać podstawowe i powiązane cechy choroby, takie jak deficyty komunikacyjne i restrykcyjne, powtarzające się zachowania. Aby zająć się tym problemem, badacze z AAN starali się opracować zalecenia oparte na aktualnych farmakologicznych i niefarmakologicznych strategiach leczenia zaburzeń snu u dzieci i młodzieży z ASD.
Autorzy badania przeprowadzili przegląd systematyczny obejmujący badania dotyczące ASD i problemów ze snem u dzieci i młodzieży w wieku ≤ 18 lat, do grudnia 2017 roku. Na podstawie wyników przeglądu badacze wskazali 4 godne uwagi rodzaje problemów ze snem u osób z ASD:
- Odmowa pójścia do łóżka, przeciąganie się, lub konieczność obecności rodzica lub opiekuna do momentu, aż dziecko zaśnie
- Kłopoty z zasypianiem i utrzymaniem snu
- Sypianie tylko przez krótkie okresy czasu lub niewystarczająca ilość snu każdej nocy
- Problemy z zachowaniem w ciągu dnia związane z niewystarczającą ilością snu w nocy
Autorzy badania zalecili, aby w przypadku wystąpienia problemów ze snem u pacjentów z ASD, lekarze powinni najpierw ustalić, czy problemy te są spowodowane lekami lub innymi schorzeniami. Ponieważ osoby z ASD częściej stosują leki, które zaburzają prawidłowe wzorce snu (leki przeciwnapadowe, psychotropowe), ustalenie, czy przepisane leki są główną przyczyną, zmniejszyłoby potencjalne opóźnienia w poszukiwaniu dalszych metod leczenia.
Strategie modyfikacji zachowań były kolejnym zaleceniem badaczy, jeśli problemy ze snem wydają się być bardziej zależne od czynników środowiskowych i rodzinnych. „Strategie modyfikacji zachowań są dobrym punktem wyjścia, ponieważ nic nie kosztują, nie mają skutków ubocznych i okazały się skuteczne w przypadku niektórych osób” – powiedział Buckley.
Strategie takie jak konsekwentna rutyna snu z regularnymi porami kładzenia się spać i budzenia, wybieranie pory kładzenia się do łóżka zbliżonej do tej, kiedy dziecko zwykle staje się senne, oraz niepozwalanie na korzystanie z urządzeń elektronicznych, takich jak komputery czy telewizory, w pobliżu pory kładzenia się do łóżka, zostały uznane za skuteczne w przypadku dzieci z ASD.
Jeśli oba wcześniejsze zalecenia nie mają zastosowania w przypadku osoby z ASD, autorzy badania zalecili dodatkowo stosowanie melatoniny, jako uzupełnienie terapii behawioralnej lub bez niej. W przeglądzie stwierdzono, że stosowanie samej melatoniny może być równie pomocne u niektórych pacjentów, jak w przypadku łączenia jej ze strategiami behawioralnymi.
Poprzednie badania wykazały, że połączenie terapii behawioralnej i melatoniny nie zmieniało problemów z zachowaniem w ciągu dnia ani objawów ASD w krótkim okresie, jednak autorzy badania podkreślają, że potrzebne są dalsze badania w celu określenia długoterminowego bezpieczeństwa stosowania melatoniny, ponieważ możliwe działania niepożądane obejmują ból głowy, zawroty głowy, biegunkę i wysypkę. Określenie postaci melatoniny jest kluczem do skutecznej opieki, ponieważ wersje dostępne bez recepty nie mają wiarygodnej skuteczności. Naukowcy zalecają stosowanie melatoniny oznaczonej jako „farmaceutycznej jakości”.
Jako że problemy ze snem mogą nasilać zaostrzenia objawów u pacjentów z ASD, Buckley podkreślił znaczenie „współpracy rodziców i opiekunów z lekarzami w celu znalezienia sposobu na poprawę jakości snu dziecka, ponieważ wiemy, że dobra jakość snu może poprawić ogólny stan zdrowia i jakość życia wszystkich dzieci.”
Referencje
- Buckley AW, Hirtz D, Oskoui M, et al. Practice guideline: Treatment for insomnia and disrupted sleep behavior in children and adolescents with autism spectrum disorder . Neurology. doi: 10.1212/WNL.000000009033.
- Reynolds AM, Soke GN, Sabourin KR, et al. Sleep problems in 2- to 5-Year-Olds with autism spectrum disorder and otherdevelopmental delays . Pediatrics. doi: 10.1542/peds.2018-0492.
.