Układ prowincji Hiszpanii ściśle odpowiada schematowi podziału terytorialnego kraju przeprowadzonego w 1833 roku. Jedyną poważną zmianą granic prowincji od tego czasu był podział Wysp Kanaryjskich na dwie prowincje zamiast jednej.

Historycznie prowincje służyły głównie jako pasy transmisyjne dla polityki uchwalonej w Madrycie, ponieważ Hiszpania była państwem wysoce scentralizowanym przez większość swojej nowożytnej historii. Znaczenie prowincji zmniejszyło się od czasu przyjęcia systemu wspólnot autonomicznych w okresie hiszpańskiego przejścia do demokracji. Niemniej jednak pozostają one okręgami wyborczymi w wyborach krajowych oraz jako punkty odniesienia geograficznego, na przykład w adresach pocztowych i kodach telefonicznych.

Małe miasto byłoby zwykle identyfikowane jako znajdujące się w, powiedzmy, prowincji Valladolid, a nie we wspólnocie autonomicznej Kastylii i León. Prowincje były „budulcem”, z którego powstały wspólnoty autonomiczne. W konsekwencji, żadna prowincja nie jest podzielona pomiędzy więcej niż jedną z tych wspólnot.

Większość prowincji – z wyjątkiem Álavy, Asturii, Biscay, Kantabrii, Guipúzcoa, Balearów, La Rioja i Navarry – nosi nazwę swojego głównego miasta. Tylko dwie stolice wspólnot autonomicznych – Mérida w Estremadurze i Santiago de Compostela w Galicji – nie są jednocześnie stolicami prowincji.

Siedem wspólnot autonomicznych obejmuje nie więcej niż jedną prowincję każda: Asturia, Baleary, Kantabria, La Rioja, Madryt, Murcja i Nawarra. Są one czasami określane jako wspólnoty „jednoprowincjonalne”.

W tabeli poniżej wymieniono prowincje Hiszpanii. Dla każdej z nich podano stolicę, wraz ze wskazaniem wspólnoty autonomicznej, do której należy, oraz link do listy gmin w danej prowincji. Nazwy prowincji i ich stolic są uporządkowane alfabetycznie zgodnie z formą, w jakiej występują w głównych artykułach Wikipedii opisujących je. Jeśli nie zaznaczono inaczej, ich hiszpańskojęzyczne nazwy są takie same; lokalnie obowiązujące nazwy w innych hiszpańskich językach urzędowych (baskijski, kataloński, który oficjalnie nazywa się walencki we Wspólnocie Walenckiej, galicyjski) są również wskazane, jeśli się różnią.