Salpingo-ooforektomia to chirurgiczne usunięcie jajników i jajowodów. Nazwa zabiegu pochodzi od dwóch związanych z nim procedur:
- Salpingektomia usuwa jajowód lub jajowody.
- Oforektomia usuwa jajnik lub jajniki.
Jednostronna salpingo-ooforektomia usuwa jeden jajnik i jeden jajowód. Dwustronna salpingo-ooforektomia usuwa oba jajniki i oba jajowody. Zabieg ten może być wykonywany jako operacja otwarta lub laparoskopowa.
Obustronna salpingo-oforektomia może być opcją zmniejszającą ryzyko zachorowania na raka jajnika i raka piersi, szczególnie u kobiet z mutacją genu BRCA. W takich przypadkach profilaktyczna mastektomia może być wykonana w tym samym czasie, co obustronna salpingo-oforektomia. Aby ograniczyć konieczność wykonywania zabiegów w przyszłości, obustronna salpingo-oforektomia może być przeprowadzona na zdrowych jajnikach i jajowodach w czasie innego zabiegu, takiego jak histerektomia. Kobiety, które mają pewne rodzaje mas jajnikowych lub torbieli również mogą być kandydatkami.
Chirurgia laparoskopowa jest małoinwazyjną opcją dostępną dla niektórych pacjentek poddawanych salpingo-oforektomii. Procedura ta wykorzystuje mniejsze nacięcie jamy brzusznej niż operacja otwarta. Podczas tej procedury chirurg wykonuje małe nacięcie w ścianie brzucha, tuż poniżej pępka. Następnie przez nacięcie wprowadzany jest laparoskop (rurka zawierająca maleńki obiektyw, kamerę i źródło światła), który pomaga prowadzić chirurga do docelowego obszaru za pomocą obrazów wyświetlanych na monitorze wideo. Następnie chirurg odłącza jajnik i jajowód i usuwa je przez niewielkie nacięcie w górnej części pochwy. Pacjentki poddane operacji laparoskopowej mogą mieć krótszy czas rekonwalescencji niż w przypadku tradycyjnej operacji otwartej.
Bustronna salpingo-ooforektomia powoduje bezpłodność i może wywołać chirurgiczną menopauzę, powodując długotrwałe skutki uboczne z powodu zaburzeń hormonalnych. Pacjentki poddawane tej procedurze powinny porozmawiać ze swoim lekarzem, aby zrozumieć związane z nią ryzyko i skutki uboczne oraz sposoby radzenia sobie z nimi.