Poczucie przynależności jednostki do określonej grupy etnicznej.
Przymiotnik etniczny pochodzi od greckiego rzeczownika ethnos, który oznacza rasę, lud, naród, plemię. Choć współczesny termin ma węższą konotację, oznaczając przede wszystkim ludzi, ślady starszego, bardziej inkluzywnego znaczenia wciąż pozostają, zwłaszcza w dyskursie, w którym pojęcia rasy i narodowości używane są zamiennie. Sprawy komplikują się jeszcze bardziej, gdy wprowadza się pojęcie tożsamości, ponieważ, ściśle rzecz biorąc, tożsamość osoby jest sumą istotnych atrybutów, a etniczność, jak twierdzą badacze, niekoniecznie jest istotnym atrybutem tożsamości osobistej.
W miarę dojrzewania człowieka jego postrzeganie etniczności ulega głębokiej transformacji. Transformacja ta jest równoczesna z rozwojem poznawczym. Na przykład, jak wyjaśniają Frances Aboud i Anna-Beth Doyle (Aboud i Doyle, 1983), w fazie rozwoju poznawczego, którą Jean Piaget nazwał przedoperacyjną (między 2 a 7 rokiem życia), dzieci wykazują silną tendencję do identyfikowania się z grupą postrzeganą jako ich własna,
podczas gdy odrzucają tych postrzeganych jako inni. Z początkiem fazy funkcjonowania, dzieci, które są teraz zdolne do racjonalnego myślenia, stają się bardziej tolerancyjne wobec „innych”, wykazując również empatię i zrozumienie wobec dzieci postrzeganych jako odmienne. Odkrycie to pokazuje, że rozwój świadomości etnicznej, choć związany z rozwojem poznawczym, nie odzwierciedla rozwoju intelektualnego dziecka. Jednak wraz z dojrzewaniem poznawczym, etniczność, która początkowo jest doświadczana jako obraz lub zestaw fizycznych atrybutów, staje się konstruktem umysłowym, który obejmuje język, zwyczaje, fakty kulturowe i ogólną wiedzę o własnej grupie etnicznej. Tak więc dla czteroletniego meksykańsko-amerykańskiego dziecka tożsamość etniczna kształtuje się na podstawie rozpoznania pewnych cech fizycznych (Bernal, Knight, Ocampo, Garza, Cota, 1993). Jak zauważają Aboud i Skerry w badaniu, w którym porównano postrzeganie własnej tożsamości etnicznej u przedszkolaków, uczniów drugiej klasy i studentów uniwersytetu (Aboud i Skerry, 1983), atrybuty wewnętrzne zastępują atrybuty zewnętrzne jako wyznaczniki tożsamości etnicznej.
Silne poczucie tożsamości etnicznej może wpływać na samoocenę danej osoby, a także prowadzić do niebezpiecznych, potencjalnie agresywnych urojeń, takich jak idea „wyższości” danej rasy (np, Nazistowski mit o „aryjskiej” rasie) lub grupy etnicznej usprawiedliwiającej ludobójstwo. Dla niektórych ludzi tożsamość etniczna jest ledwie uznawanym faktem z ich życia, podczas gdy dla innych wpływa na to, jak się ubierają, mówią, gdzie uczęszczają do szkoły, co jedzą i kogo poślubiają.
Zoran Minderovic
Dalsza lektura
Aboud, Frances E., and Anna-Beth Doyle. „The Early Development of Ethnic Identity and Attitudes.” In Ethnic Identity: Formation and Transmission among Hispanics and Other Minorities, edited by Martha Bernal and George P. Knight. Albany: State University of New York Press,(1993): 47-59.
Aboud, Frances E., and Shelagh A. Skerry. „Self and Ethnic Concepts in Relation to Ethnic Constancy.” Canadian Journal of Behavioural Science 15, nr 1, (1983): 14-26.
Alba, Richard D. Ethnic Identity: The Transformation of White America. New Haven: Yale University Press, 1990.
Bernal, Martha E., George P. Knight, Katheryn A. Ocampo, Camille A. Garza, and Marya K. Cota. Ethnic Identity: Formation and Transmission among Hispanics and Other Minorities. Albany: State University of New York Press, 1993.
Erikson, Erik. Identity, Youth and Crisis. Nowy Jork: W.W. Norton, 1968.
–. Identity and the Life Cycle (Tożsamość i cykl życia). New York: W.W. Norton, 1980.
Hall, Thomas D., Christopher Bartalos, Elizabeth Mannebach, and Thomas Perkowitz. „Varieties of Ethnic Conflict in Global Perspective: A Review Essay.” Social Science Quarterly 77, no. 2, (June 1966): 445-52.
Ocampo, Katheryn A., Martha E. Bernal, and George P. Knight. „Gender, Race, and Ethnicity: The Sequencing of Social Constancies.” In Ethnic Identity: Formation and Transmission among Hispanics and Other Minorities, edited by Martha Bernal and George P. Knight. Albany: State University of New York Press, 1993, s. 11-30.
.