Umowa Wielkopiątkowa, zwana też Umową Belfastu lub Porozumieniem, porozumienie zawarte 10 kwietnia 1998 r. i ratyfikowane w Irlandii i Irlandii Północnej w powszechnym głosowaniu 22 maja, które przewidywało zdecentralizowany rząd w Irlandii Północnej.
Do połowy lat sześćdziesiątych większość demograficzna, jaką w Irlandii Północnej posiadali protestanci, zapewniała im możliwość kontrolowania instytucji państwowych, a uprawnienia te były czasami wykorzystywane w sposób, który był niekorzystny dla rzymskokatolickiej mniejszości w regionie (choć zakres dyskryminacji w Irlandii Północnej pozostaje kwestią intensywnej debaty). W późnych latach 60. pojawił się aktywny ruch na rzecz praw obywatelskich i doszło do aktów przemocy między społecznościami, co skłoniło rząd brytyjski do wysłania wojska, które miało pomóc w stłumieniu przemocy w miastach. Zamachy bombowe, zabójstwa i zamieszki między katolikami, protestantami, brytyjską policją i wojskiem trwały do początku lat 90-tych. W 1994 roku ogłoszono wstępne zawieszenie broni, ale sporadyczne akty przemocy trwały nadal.
Wielostronne rozmowy – z udziałem przedstawicieli Irlandii, różnych partii politycznych Irlandii Północnej i rządu brytyjskiego – zostały wznowione w czerwcu 1996 roku i ostatecznie zakończyły się podpisaniem w Belfaście 10 kwietnia 1998 roku (w tym roku był to „Wielki Piątek”) porozumienia, które przewidywało ustanowienie trzech „pasm” stosunków administracyjnych. Pierwszy z nich przewidywał utworzenie Zgromadzenia Irlandii Północnej, które byłoby zgromadzeniem pochodzącym z wyborów i odpowiedzialnym za większość spraw lokalnych. Drugi aspekt stanowił porozumienie instytucjonalne dotyczące współpracy transgranicznej w szeregu kwestii pomiędzy rządami Irlandii i Irlandii Północnej. Trzecia wzywała do ciągłych konsultacji między rządem brytyjskim i irlandzkim. W referendum przeprowadzonym wspólnie w Irlandii i Irlandii Północnej 22 maja 1998 r. – pierwszym ogólnoirlandzkim głosowaniu od 1918 r. – porozumienie zostało zatwierdzone przez 94% głosujących w Irlandii i 71% w Irlandii Północnej. Jednak duża rozbieżność między poparciem katolików i protestantów w Irlandii Północnej (96% katolików głosowało za porozumieniem, ale tylko 52% protestantów) wskazywała, że wysiłki zmierzające do rozwiązania konfliktu na tle religijnym będą trudne.
Najbardziej dotkliwe dowody podziału pojawiły się zaledwie cztery miesiące po podpisaniu porozumienia, w sierpniu 1998 roku, kiedy to odłam Irlandzkiej Armii Republikańskiej (IRA), Prawdziwa IRA, zabił 29 osób w zamachu bombowym w mieście Omagh. Co więcej, brak likwidacji broni przez IRA opóźnił utworzenie Northern Ireland Executive (oddziału Northern Ireland Assembly), w którym Sinn Féin, polityczne skrzydło IRA, miało mieć dwóch ministrów.
2 grudnia 1999 r. Republika Irlandii zmodyfikowała swoją konstytucję, znosząc roszczenia terytorialne do całej wyspy Irlandii, Wielka Brytania zrezygnowała z bezpośredniego panowania nad Irlandią Północną, weszły w życie nowe porozumienia między Irlandią a Wielką Brytanią oraz między Irlandią a Irlandią Północną, a także, co symboliczne, irlandzka prezydentowa Mary McAleese zjadła obiad z królową Elżbietą II. (Dalsze wydarzenia związane z Porozumieniem Wielkopiątkowym można znaleźć w dziale Irlandia Północna: Historia.)