Syntaktyka

I. Zdania luźne – zdanie gramatycznie pełne w pewnym punkcie (lub punktach) przed końcem; przeciwieństwo zdania okresowego. Luźne zdania, które składają się ze zbyt wielu klauzul zależnych, stają się nitkowate. Po klauzuli niezależnej następuje jedna lub więcej klauzul lub zwrotów zależnych.

Ex. „Wyobraźcie sobie uczucia dowódcy świetnej – jak wy to nazywacie – triremy na Morzu Śródziemnym, któremu nagle rozkazano udać się na północ; w pośpiechu przebiec lądem przez Galów; objąć dowództwo nad jedną z tych jednostek, które legioniści – wspaniali ludzie, którzy musieli być zręczni – zwykli budować w ciągu miesiąca lub dwóch, jeśli wierzyć temu, co czytamy. Wyobraź go sobie tutaj – sam koniec świata, morze koloru ołowiu, niebo koloru dymu, rodzaj statku tak sztywnego jak harmonijka ustna – i płynącego w górę tej rzeki z zapasami, porządkiem, czy czym tam chcesz” (Conrad, Jądro ciemności)

II. Zdania okresowe – zdanie nieukończone gramatycznie przed końcem; przeciwieństwo zdania luźnego. Chodzi o to, by rzucić umysł naprzód ku idei, która dopełni sens. Zdanie to wzbudza zainteresowanie i ciekawość, trzyma ideę w napięciu, zanim nastąpi jej ostateczne objawienie. Okresowość jest osiągana przez użycie równoległych fraz lub klauzul na początku; przez użycie zdań zależnych poprzedzających zdanie niezależne, oraz przez użycie spójników korelacyjnych (neither/nor; whether/or; not only/but also, etc.) Zdanie okresowe jest zarezerwowane dla stwierdzeń dobitnych i dla zapewnienia różnorodności. Ciągłe stosowanie zdania okresowego zbytnio obciąża uwagę czytelnika.