Marcel Marceau was de legendarische mimespeler, die de nazi-bezetting overleefde, en vele kinderen redde in de Tweede Wereldoorlog. Hij werd beschouwd voor zijn weergaloze stijl van pantomime, waarbij hij het publiek ontroerde zonder een enkel woord uit te spreken, en stond in de wereld bekend als een “meester van de stilte.”
Hij werd geboren als Marcel Mangel op 22 maart 1923 in Straatsburg, Elzas, Frankrijk, en groeide op in Straatsburg en Lille. Daar maakte hij kennis met muziek en theater door zijn vader, Charles Mangel, een koosjere slager, die ook bariton zong en een voorstander was van kunst en muziek. Zijn moeder, Anne Mangel (née Werzberg), was Elzasser van geboorte en het gezin was tweetalig. Toen Marcel 5 jaar oud was, nam zijn moeder hem mee naar een film van Charlie Chaplin, en hij was verrukt en besloot mimespeler te worden. De jonge Marcel was ook dol op kunst en literatuur, hij studeerde Engels naast zijn Frans en Duits, en werd drietalig.
Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog moest hij zijn Joodse afkomst verbergen en veranderde zijn naam in Marceau, toen zijn Joodse familie gedwongen werd hun huis te ontvluchten. Zijn vader werd gedeporteerd naar Auschwitz, waar hij in 1944 werd vermoord. Zowel Marceau als zijn broer, Alain, zaten in de Franse ondergrondse, waar ze kinderen hielpen ontsnappen naar het neutrale Zwitserland. Daarna diende Marceau als tolk voor de Vrije Franse Strijdkrachten onder generaal Charles de Gaulle, als verbindingsofficier met de geallieerde legers.
Marcel Marceau gaf zijn eerste grote publieke optreden voor 3000 troepen na de bevrijding van Parijs in augustus van 1944. Na de oorlog, in 1946, schreef hij zich in als student aan Charles Dullin’s School voor Dramatische Kunst aan het Sarah Bernhardt Theater in Parijs. Zijn leraar daar was Etienne Decroux, wiens andere leerling Jean-Louis Barrault Marcel Marceau in dienst nam, en hem de rol van Arlequin toebedeelde. Zijn grootste inspiratiebronnen waren Charlie Chaplin, Buster Keaton en de Marx Brothers. In 1947 vermengde Marceau de 19e-eeuwse harlekijn met de gebaren van Chaplin en Keaton en creëerde hij zijn beroemdste mime-figuur, Bip, een clown met een wit gezicht, een hoge, gehavende hoed en een rode bloem. In 1949 richtte hij zijn eigen gezelschap op en toerde de wereld rond.
Marcel Marceau schitterde in een scala van personages, van een onschuldig kind, tot een nukkige ober, tot een leeuwentemmer, tot een oude vrouw, en werd erkend als een van ’s werelds beste mimespelers. In slechts een paar minuten kon hij een metamorfose van een heel mensenleven laten zien, van geboorte tot dood. Door middel van zijn alter ego, Bip, speelde hij de menselijke komedie uit zonder een woord uit te spreken. Zijn klassieke stille werken zoals De kooi, Wandelen tegen de wind, De maskermaker, In het park, en satires over kunstenaars, beeldhouwers, matadoren, zijn omschreven als werken van genie. Jarenlang was Marceau’s ‘Compagnie de Mime Marcel Marceau’, ook bekend als ‘Compagnie de Mimodrame’, het enige pantomimegezelschap ter wereld. Marceau speelde verschillende stomme filmrollen en slechts één met een sprekende rol, als zichzelf, die het enkele woord “Non” sprak in Mel Brooks’ Silent Movie (1976).
In 1959 richtte Marcel Marceau zijn eigen school op in Parijs, en later de Marceau Foundation om de kunst van pantomime te promoten in de Verenigde Staten. Zijn latere optredens in 2000-2001 kregen veel bijval. Hij werd benoemd tot “Officer de la Legion d’Honneur” (1978) en “Grand Officer de la Legion d’Honneur” (1998), en kreeg de National Order of Merit (1998). Hij won de Emmy Award voor zijn televisiewerk, en werd verkozen tot lid van de Academie voor Schone Kunsten in Berlijn, de Academie voor Schone Kunsten in München, de Academie des beaux-arts France en het Institut de France, en werd in Japan uitgeroepen tot “Nationale schat”. In 2002 was hij VN Goodwill Ambassadeur op de internationale conferentie over veroudering in Madrid.
Zijn “kunst van het zwijgen” vulde een opmerkelijke acteercarrière die meer dan 60 jaar duurde. Hij was acteur, regisseur, leraar, tolk en publiek figuur, en maakte uitgebreide tournees in landen op vijf continenten. Buiten zijn mime-beroep was Marcel Marceau een meertalig spreker en een groot communicator, die velen verbaasde met zijn vloeiende toespraken in verschillende talen. In zijn latere jaren woonde hij op een boerderij in Cahors, in de buurt van Toulouse, Frankrijk. Hij bleef dagelijks oefenen om zichzelf in goede vorm te houden, zonder ooit de behendigheid te verliezen die hem beroemd maakte. Hij bleef ook zijn talrijke leerlingen coachen.
Marcel Marceau overleed in zijn huis in Frankrijk, op 23 september 2007, als een herfstblad na de Herfst Equinox, en na Yom Kippur in de Joodse kalender, met de Grote Verzoendag als zijn laatste doek. Zijn begrafenisceremonie werd begeleid door het pianoconcert nr. 21 van Mozart, en de muziek van J.C. Bach. Marcel Marceau werd begraven op de begraafplaats Pere Lachaise in Parijs, Frankrijk.
Hij bracht poëzie tot stilte.